Μουσικοθεραπεία σε έμβρυα και βρέφη

Οι πρώτες ηχητικές μνήμες για τον άνθρωπο ξεκινούν από την ενδομήτρια ζωή, καθώς η ακοή είναι η πρώτη αίσθηση που εμφανίζεται και η τελευταία που εξαφανίζεται. Οι ενδομήτριοι ήχοι αποτυπώνονται μέσα μας και μας ακολουθούν για πάντα. Οι ακουστικές εμπειρίες του εμβρύου αποτελούν το κυριότερο ερέθισμα για εγκεφαλική ανάπτυξη. Οι ηχητικές εντυπώσεις της ενδομήτριας ζωής αποτελούν ένα γενετικό ηχητικό μωσαϊκό, που σε συνδυασμό με τις κληρονομικές ηχητικές εμπειρίες της οικογένειας και της φυλής του κάθε ατόμου, καθώς και τις καθαρά προσωπικές εμπειρίες της πορείας του στη ζωή, καθορίζουν την ηχητική του ταυτότητα.
Τα έμβρυα ακούν το ρυθμικό ήχο της μητρικής καρδιάς περίπου 26 εκατομμύρια φορές. Η αίσθηση αυτού του ρυθμού, που ασκεί ένα είδος προστασίας στον άνθρωπο και συνδέεται με την ασφάλεια που παρέχει το περιβάλλον της μήτρας, είναι μεγάλης σημασίας για τη ζωή. Ακόμη και οι ήχοι της ροής του αίματος μέσα από τον πλακούντα μπορούν να ακούγονται από το έμβρυο σε αρκετή ένταση, κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής. Ιατρικές μελέτες που χρησιμοποιούν υπερήχους έχουν δείξει ότι μετά την 16η εβδομάδα κύησης το έμβρυο μπορεί να αντιδρά σε εξωγενείς ήχους.
Το έμβρυο μπορεί να ακούει ανθρώπινη φωνή και μουσική στο φάσμα των συχνοτήτων μικρότερων από 500 Hz, όταν η ένταση του ήχου ξεπερνά τα 60 db. Ανάλυση 212 ερευνητικών μελετών που αφορούσαν σε δίδυμα άτομα, έδειξε ότι οι κοινές ακουστικές εμπειρίες της ενδομήτριας ζωής εξηγούν κατά περίπου 20% την υψηλή συσχέτιση μεταξύ του δείκτη νοημοσύνης των διδύμων που μεγαλώνουν ξεχωριστά. Ετσι, φαίνεται ότι οι ακουστικές εμπειρίες του εμβρύου αποτελούν το κυριότερο ερέθισμα για την ανάπτυξη του εγκεφαλικού φλοιού.

Μουσική και βρέφη

Η διαδικασία εκμάθησης των ήχων αρχίζει από την εμβρυϊκή περίοδο. Το έμβρυο αντιλαμβάνεται τόσο τους μουσικούς ήχους, όσο και τις μελωδίες. Ένα μωρό που η μητέρα του το κρατά αγκαλιά στο αριστερό της χέρι, ακούει τους χτύπους της καρδιάς καθαρότερα και ηρεμεί. Ερευνα που έγινε το 1998 και αφορούσε στη θέση που κρατιούνται τα μωρά στην αγκαλιά των γονιών τους, έδειξε ότι το ποσοστό της αριστερότροπης κράτησης ήταν 80% για τις μητέρες, ενώ για τους πατέρες δε βρέθηκε προτίμηση. Με τη λογική σκέψη ότι το κλάμα των μωρών οφείλεται, σε ένα ποσοστό τουλάχιστον, στην έλλειψη των παλμών της μητρικής καρδιάς που για τόσους μήνες είχε συνηθίσει ν ακούει το έμβρυο, ο Ιάπωνας παιδίατρος Χαζίμε Μορούκα του Πανεπιστημίου Νίπον στο Τόκυο, τοποθέτησε μικροσκοπικά μικρόφωνα στη μήτρα τριών εγκύων γυναικών και κατέγραψε τον ήχο των παλμών της καρδιάς τους. Όταν ξανάπαιξε τη μαγνητοφωνημένη ταινία σε 300 νεογνά που έκλαιγαν, τα 85% είτε κοιμήθηκαν αμέσως, είτε σταμάτησαν να κλαίνε. Η κασέτα αυτή στην Ιαπωνία ήταν η πρώτη σε πωλήσεις στο ελεύθερο εμπόριο.
Η μουσική είναι επίσης και μια μη φαρμακευτική αναλγητική μέθοδος. Μελέτες έδειξαν ότι νανουρίσματα με τη φωνή της μητέρας ή μουσικοί ήχοι που προσομοιάζουν με τους ήχους του εμβρυϊκού περιβάλλοντος, βοηθούν στην ταχύτερη απόκτηση βάρους, την ταχύτερη ανάπτυξη της περιμέτρου της κεφαλής και τη γρηγορότερη έξοδο από το τμήμα νεογνών, σε σχέση με τα νεογνά που δεν εκτίθενται σε αυτούς τους ήχους. Στο πλαίσιο της έρευνας, τοποθετήθηκαν ειδικά μικρά ηχεία στις θερμοκοιτίδες, τα οποία μετέδιδαν σε 24ωρη βάση μουσική εδικά επιλεγμένη για το σκοπό αυτό, μέσω κεντρικού συστήματος αναμετάδοσης. Η θετική επίδραση της μουσικής ήταν εμφανής και αντικειμενικά μετρήθηκε από την αύξηση του οξυγόνου στο αίμα των πρόωρων νεογνών, την ελάττωση της καρδιακής συχνότητας, τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και την ταχύτερη απόκτηση βάρους.
Βέβαια, για την εξαγωγή περισσότερο αξιόπιστων συμπερασμάτων θα χρειαστούν πολλές ακόμα κλινικές μελέτες. Η μουσική, μπορεί να δρα ως καταλύτης αλλά μόνο μέσα στα πλαίσια της όλης ιατρικής / θεραπευτικής αγωγής.